Brooklyn/Breukelen

Alle Amerikanen willen op de foto met de ophaalbrug in Breukelen: de ‘Brooklyn Bridge’. Deze fascinatie van Amerikanen komt niet uit het niets. Toen Nederlandse immigranten halverwege de 17e eeuw in ‘de Nieuwe Wereld’, Amerika, hun geluk gingen zoeken, stichtten zij nederzettingen met namen uit hun geboorteland. Amsterdam, Haarlem, Vlissingen of Breukelen, we vinden ze terug in de huidige stadsdeelnamen. New Amsterdam werd New York, Haarlem veranderde in Harlem, Vlissingen in Flushing en Breuckelen werd Brooklyn. Uit de wapenspreuk van Brooklyn, ‘Eendraght maeckt maght’, blijken nog de Nederlandse wortels.

Band met Breukelen

De band tussen Brooklyn en Breukelen werd in de 20ste eeuw nieuw leven in geblazen. In 1927 ontdekte de Amerikaanse journaliste Marguerite Salomon tijdens een reis door Europa het dorp Breukelen. Net als veel landgenoten was zij dol op geschiedenis en ze werd helemaal enthousiast bij het idee dat zij in een dorp was waar haar voorvaderen wellicht vandaan kwamen. Salomon organiseerde in 1929 een bezoek van de Kamer van Koophandel van Brooklyn aan Breukelen en hield na de Tweede Wereldoorlog een grootscheepse inzamelingsactie: ‘Brooklyn adopts Breukelen, Holland’. Zij kwam in 1948 zelf over naar Breukelen om haar eigen ‘Marshallhulp’ uit te voeren en de door haar ingezamelde goederen als kleding, grammofoonplaten en voedsel mee uit te delen. Ook in de jaren daarna kwam zij nog enkele keren over.

Waarom werd Breukelen toegepast

Toen Nederlanders zich vestigden in de Verenigde Staten, in het gebied wat nu New York is, was dit redelijk onontgonnen gebied. Ze stichtten Nieuw-Amsterdam en gebruikten dit naar verluid als oriëntatiepunt voor de verdere indeling van het land. Er wordt gezegd dat de Nederlandse kaart als uitgangspunt werd gebruikt omdat er nog geen kaarten waren van het nieuw veroverde gebied.

Om te weten waar een nieuwe boerderij of nederzetting lag, werd aan de hand van de windrichting gekeken in welke ‘plaats’ ten opzichte van Amsterdam in Nederland dit lag. Als dit bijvoorbeeld Breukelen (Brooklyn) was, pakte men het kompas en ging men naar het zuidoosten. Handig in een tijd zonder GPS!

Letterlijke betekenis naam Breukelen

Brocklede is nu nog de naam van een middelbare school in Breukelen. Het hele gebied heette vroeger zo. ‘Broek’ was moerassig land met bos van elzen en berken en ‘lede’ betekende ‘waterloop’. In dit drassige gebied waar de Vecht aftakte naar de Aa lag een terp, een ‘brokel’. Hier ontstond het dorp dat later Breukelen werd genoemd.